Pahimakas kay Ka Freddie Aguilar

PAHIMAKAS KAY KA FREDDIE AGUILAR

bata pa lang ako nang marinig ko't mapanood

na nanalo sa internasyunal ang kanyang ANAK

sa Student Canteen yata iyon nang mapakinggan

nang premyadong pyesa'y inawit ni Freddie Aguilar

nineteen eighty eight noong ako'y magtungo sa Japan

bilang iskolar, on-the-job training, anim na buwan

pinadalhan ako ng cassette tape ng aking ama

ng mga kanta ng Boyfriends at ni Freddie Aguilar

nang pinatugtog ko sa pabrikang pinaglingkuran

ay gustong-gusto ng mga Hapon na manggagawa

ang melodiya o himig ng ANAK na narinig

at proud ako bilang Pinoy doon, nakakikilig

nang maglaon, nadagdagan ang liriko ng Anak

inspirasyon itong sa aking pagkatha'y nagtulak

kaya ako'y kanyang tagapakinig na masugid

bukod sa Anak, kayrami niyang kaygandang awit

dapat gawaran ng National Artist si Ka Freddie

ngunit noong nabubuhay pa'y di iyon nangyari

sa puso ng marami, siya na'y national artist

mga awit niya'y maipagmamalaking labis

paalam, Ka Freddie, taaskamaong pagpupugay

mga awit mo'y mananatili, di mamamatay 

sa tulad kong makata ay inspirasyon kang tunay

maraming salamat sa mga awit mong kayhusay

- gregoriovbituinjr.

05.29.2025

* litrato mula sa google

Katáw

KATÁW

sa mga kwento'y mayroong katáw

na sa mitolohiya'y nahalaw

na kahulugan pala'y sirena

subalit di wangwang sa kalsada

babae ang bahaging itaas

na marahil kayganda't kaylakas

bahaging ibaba nama'y buntot

ng isda na animo'y kaylambot

katáw na isang bagong salitâ

sa akin, magagamit sa tulâ,

pabulâ, sanaysay, dagli, kwento

isama sa pagkatha sa mundo

mula wikang Sebwano't Aklanon

na mabuti ring magamit ngayon

salamat sa Salit-Salitaan

sa bigay na dagdag-kaalaman

- gregoriovbituinjr.

05.28.2025

* larawan mula sa kwfdiksiyonaryo.ph ng Komisyon sa Wikang Filipino (KWF)

Reclining commode wheelchair

RECLINING COMMODE WHEELCHAIR

kahapon, nakabili na ako sa Bambang

ng reclining commode wheelchair na kailangan

nang magamit ng misis kong may karamdaman

mula ospital hanggang umuwing tahanan

wheelchair yaong ang upuan nito'y may butas

kung saan doon siya makakapagbawas

at doon ay tutulungan siyang maghugas

o marahil sa katawan ay pagpupunas

di pa niya magalaw ang kanang bahagi

mula balikat, kamay, paa, hita, binti

kaya sa pagamutan pa'y nananatili

baka matagalan pa kaming makauwi

mula kama, bubuhatin siyang tumayo

upang sa commode wheelchair siya'y makaupo

katawan ay dapat maehersisyong buo

upang sa kanan ay mapadaloy ang dugo

naka-wheelchair siyang sa pasilyo babaybay

imbes na laging sa higaan nakaratay

nasa wheelchair siya't ako'y nakaalalay

sa paggaling niya'y aalagaang tunay

- gregoriovbituinjr.

05.27.2025

Ani Bianca, patibayin pa ang sariling wika

ANI BIANCA, PATIBAYIN PA ANG SARILING WIKA

si Bianca Gonzales nga'y may panawagan ngayon

na sariling wika'y patibayi't gamiting higit

nangamote raw kasi sila sa Tagalog ng EAST

sa Pinoy Big Brother Celebrity Collab Edition

patibayin daw ang pagtuturo sa kabataan

ng wikang Filipino, at pahalagahan ito

sa mga paaralan, sa bahay, saanman tayo

upang di mangamote sa pagsalin ng Silangan

kaylungkot daw na unifying language nati'y English

imbes wikang Filipino, na batay sa Tagalog

tingin yata'y wikang bakya itong pumaimbulog

may pagtingin pang matalino basta nagi-Ingles

sa iyong pagpuna, Bianca, maraming salamat

upang pahalagahan natin ang wikang sarili

sana'y pakinggan ng gobyerno ang iyong sinabi

upang edukasyon sa ating bansa'y mapaunlad

- gregoriovbituinjr.

05.25.2025

* mula sa pahayagang Pang-Masa, Mayo 25, 2025, pahina 1 at 5

Natanggal na ang NGT

NATANGGAL NA ANG NGT

kaylaking ginhawa ang matanggal

ang tubong nakakabit sa ilong

pagkat siya na'y nakalulunok

ng pagkaing sa kanya'y ibigay

sa NGT na pinadadaan

ang pagkain patungo sa tiyan

na pawang likido o malabnaw

na one thousand eight hundred calorie

higit sambuwan din kinabitan

ng NGT o nasogastric tube

si misis nang siya'y mapakain

ng may sapat na calorie intake

tila ako ang nahihirapan

noong naka-NGT pa siya

talagang hirap niyang titigan

para bang ako ang nasasaktan

buti't tinanggal na ang NGT

pagkat lagay niya'y bumubuti

kaysarap naman sa pakiramdam

na sinta ko'y di na mahirapan

- gregoriovbituinjr.

05.22.2025

Ang panaginip ni misis

ANG PANAGINIP NI MISIS

si misis ay nanaginip minsan

na ikinwento niya sa akin

siya raw ay akin nang iniwan

sabi ko'y huwag iyong isipin

sapagkat walang katotohanan

wala man ako sa toreng garing

ako'y makatang may katapatan

lalagi ako sa kanyang piling

at iyon ay hanggang kamatayan

hindi pa dahil sa sasabihin

sa akin ng mga kasamahan,

kamag-anak, o kumpare man din

na ako'y walang paninindigan

isang salawahan at balimbing

at sabi ko,"ako'y tapat naman

pagkat ikaw ay tangi sa akin"

"ikaw ay aking aalagaan

hanggang sa tuluyan kang gumaling

kayrami nating pinagdaanan

wala tayong iwanan, O, darling!"

- gregoriovbituinjr.

05.22.2025

* litratong kuha ng makatang gala bago pa magkasakit si misis

Bata, namatay sa tuli

BATA, NAMATAY SA TULI

kaytindi ng balitang nabasa:

"Edad sampu, nagpatuli, patay"

ano? bakit? anong nangyari ba?

sa lying-in agad daw nangisay

matapos na matuli ng doktor

na nagturok pa ng anestisya

subalit matapos ang procedure

ang nasabing bata'y nangisay na

siya'y nadala pa sa ospital

at doon binawian ng buhay

kung ako'y ama, matitigagal

tinuli lang, anak na'y namatay

aksidente ba? ito ba'y sadya?

kay-aga namang bata'y nawala

habang sa katabi nitong ulat

magkapatid sa sunog namatay

sa dibdib ito'y sadyang kaybigat

magulang tiyak tigib ng lumbay

- gregoriovbituinjr.

05.22.2025

* mula sa pahayagang Bulgar, Mayo 21, 2025, tampok na balita (headline) at pahina 2

Tulad ng dati, 49 na araw na sa ospital

TULAD NG DATI, 49 NA ARAW NA SA OSPITAL

sa nagdaang taon, apatnapu't siyam na araw

kami sa ospital, panahong kami'y makalabas

subalit ngayon, pang-apatnapu't siyam na araw

na namin sa ospital, ngunit di pa makalabas

sapagkat patuloy pa ang gamutan, patuloy pa

higit isang buwan nang sa ospital nakatira

di naman ako doktor o nars, bantay lang talaga

kay misis, tila amoy ko na'y amoy medisina

patagal nang patagal ay pamahal ng pamahal

ang dapat bayaran sa pinagkanlungang ospital

mag-isip pa lang kung saan kukuha ng pambayad

ay nakatitigagal, ako pa kaya'y tumagal

apatnapu't siyam na araw pag iyong nanilay

ay makabagbag damdaming danas, di mapalagay

binago na ng kanyang karamdaman yaring buhay

na dapat ay sa bayan, ngayon ay sa utang, alay

- gregoriovbituinjr.

05.21.2025

* mula Oktubre 23 hanggang Disyembre 10, 2024 ay nanatili kami sa ospital dahil sa naunang sakit ni misis, at mula Abril 3 hanggang Mayo 21, 2025 ay narito sa ospital nang ma-istrok si misis     

Tula't paliwanag sa forum ng maralita

TULA'T PALIWANAG SA FORUM NG MARALITA

sadyang kaybigat ng tema, “Nothing for Us, Without Us”

sa sistemang bulok ba dukha pa’y makaaalpas

sa lipunang mapagsamantala at di parehas

laksa’y mahihirap, mayamang iilan, di patas

kahit sa isyung pabahay ng mga maralita

4PH ay para sa may pay slip, di sa wala

para lang sa may Pag-ibig, wala niyan ang dukha

mungkahi’y public housing ang ipatupad na sadya

dapat pabahay, serbisyong panlipunan, trabaho

ay magkasamang pag-usapan ng masa't gobyerno

pabahay ay hindi dapat batay sa market value

kundi sa capacity to pay ng dukha't obrero

subalit habang kapitalismo pa ang sistema

dukha'y lugmok ngunit huwag mawalan ng pag-asa

nararapat lamang ang maralita'y magkaisa

at wakasan ang pang-aapi't pagsasamantala

halina't katotohanang ito'y ipalaganap

baguhin na ang sistema nang malutas ang hirap

magagawa kung patuloy tayong magsusumikap

lipunan nati’y itayo nang ginhawa’y malasap

- gregoriovbituinjr.

05.21.2025

* matapos ang pagbigkas ng kinathang tula ay nagpaliwanag din ang makatang gala hinggil sa isyu ng maralita bilang sekretaryo heneral ng Kongreso ng Pagkakaisa ng Maralitang Lungsod (KPML); sumagot din ng ilang katanungan sa ginanap na urban poor forum sa Pilar Herrera Hall sa Ground Flr ng Palma Hall ng UPD, Mayo 21, 2025

Infusion complete

INFUSION COMPLETE

sa pandinig ko'y tila musika na

ang infusion complete pag naririnig

sa ospital, tanghali man, umaga

o madaling araw, o takipsilim

ibig sabihin, paubos ang dextrose

na dapat iyong palitan ng lubos

infusion complete ay biglang tutunog

kahit kami'y mahimbing sa pagtulog

di ka na maiinis pag ganito

gagawin mo lang, dapat kang alerto

kaya itatawag mo iyon sa nars

upang dextrose ay agad mapalitan

di mahalaga rito ang mainis

ang mahalaga'y gumaling si misis

mula sa istrok at abcess sa tiyan

sana'y gumaling na siyang tuluyan

- gregoriovbituinjr.

05.17.2025

* mapapanood ang bidyo sa kawing na: https://web.facebook.com/share/v/1AfxVNvCAH/ 

Pag-utot

PAG-UTOT

"nakautot ka na ba?" laging tanong

ng mga doktor, pati nars kay misis

na naka-NGT o nakapasak

ang tubo sa ilong upang kumain

pag nakautot daw pala'y maganda

sa kalusugan dahil may nilabas

na hangin sa tiyan lalo't naistrok

at may blood clot sa bituka si misis

bagamat walang kinaing natural

tanda ang pag-utot sa tinitingnan

upang guminhawa ang pakiramdam

at gumaganda na ang kalusugan

na tanda ng paggalaw ng bituka

may nilalabas na toxic o sobrang

hangin sa tiyan o kaya'y bakterya

salamat sa ibinahagi nila

- gregoriovbituinjr.

05.17.2025

* sinulat habang nagbabantay kay misis sa ospital

* NGT - nasogastric tube, o yaong ipinapasok na tubo sa ilong pababa sa lalamunan at esophagus, hanggang sa  loob ng tiyan sa pagbibigay ng pagkaing may nutrisyon

Pagsakit ng kanang balikat

kahapon, sumakit ang kanyang kanang balikat

na di na niya maigalaw dahil sa istrok

na tila na-dislocate, o kaya'y napilayan

payo ng doktor kagabi, ipa-xray agad

sana'y hindi iyon panibagong karamdaman

bagamat matagalan pa raw yaong gamutan

sana'y makalabas na rin kami sa ospital

na higit isang buwan na rin, gayon katagal

ibig ding sabihin, iyon na'y nakararamdam

may pakiramdam na ang kanang naapektuhan

kung tutuusin, magandang senyales na iyan

upang aking asawa'y gumaling nang tuluyan

naka-iskedyul na ang xray ngayong umaga

kaya maaga akong gumising, naghanda na

hinihintay lang kung sinong susundo sa kanya

at sana'y maging maganda naman ang resulta

- gregoriovbituinjr.

05.16.2025

Tumanog

TUMANOG

nagisnan muli'y bagong salita
sa palaisipang inihandog
nabatid nang sinagutang sadya
iyang duwende pala'y tumanog

duwende'y tila wikang Kastila
at tumanog ay wikang Tagalog
sadyang mayaman ang ating wika
pag kinain ay nakabubusog

sa krosword maraming natatampok
na katagang animo'y kaylalim
na dapat namang ating maarok
at tila rosas na sinisimsim

sariling wika'y ating gamitin
sa mga kwento, tula't sanaysay
katha ng katha ng katha pa rin
hanggang mga akda'y mapaghusay

- gregoriovbituinjr.
05.12.2025

* palaisipan mula pahayagang Pilipino Star Ngayon, Mayo 12, 2025, p. 11

Gulunggulungan pala'y Adam's apple

GULUNGGULUNGAN PALA'Y ADAM'S APPLE

batid natin kung ano ang alak-alakan

o likod ng tuhod, nababaluktot naman

batid din natin pati ang kasukasuan

o sugpungan ng mga butong nag-ugnayan

sa Dalawa Pababa ng palaisipan

ang katanungan doon ay gulunggulungan

bago sa pandinig ko, ano kaya iyan?

at ang lumabas na sagot ay lalamunan

sinaliksik ko anong tamang kahulugan

at Adam's apple pala ito kung ituran

salamat sa lumikha ng palaisipan

may sarili pala tayong salita riyan

salamat sa bagong dagdag na kaalaman

na atin ding magagamit sa panitikan

sa pagkatha ng sanaysay, kwento't tula man

lalo sa nobelang aking nais simulan

- gregoriovbituinjr.

05.11.2025

* palaisipan mula sa pahayagang Pilipino Star Ngayon, Mayo 11, 2025, p. 14

Tahimik na pangangampanya sa ospital

TAHIMIK NA PANGANGAMPANYA SA OSPITAL

naisuot ko lang itong t-shirt kagabi

na bigay sa akin sa Miting de Avance

nina Ka Luke Espiritu at Ka Leody

de Guzman na Senador ng nakararami

ngayon na ang huling araw ng kampanyahan

at tahimik akong nangangampanya naman

bagamat bantay kay misis sa pagamutan 

habang siya'y nasa banig ng karamdaman

dapat magwagi ang dalawang kandidato 

upang may kasangga ang dalita't obrero 

bagong pulitika na ito, O Bayan ko

lilong dinastiya't trapo'y dapat matalo

sa pasilyo ng ospital naglakad-lakad 

sa kantina o parmasya ay nakaladlad

itong t-shirt, sa billing man ay magbabayad

sa physical therapy mang pawang banayad

dahil huling araw na, dapat may magawa

makumbinsi ang kapamilya, ang kadukha

kapuso, kumpare, sa layuning dakila

ipanalo ang kandidato ng paggawa

- gregoriovbituinjr.

05.10.2025

Tatlumpung segundong katahimikan, ani Ka Leody

TATLUMPUNG SEGUNDONG KATAHIMIKAN, ANI KA LEODY

tatlumpung segundo ang hiningi ni Ka Leody

kaunting katahimikan sa Miting de Avance

upang alalahanin ang pagpaslang sa Supremo

dahil kinabukasan ang anibersaryo nito

salamat, Ka Leody, sa iyong sinabing iyan

paggunita sa kinakalimutang kasaysayan

na sa tatlumpung segundo'y nakiisa ang madla

pati na nagsidalong manggagawa't maralita

kaarawan ng Supremo tuwing Nobyembre Trenta

ay sasabayan natin ng pagkilos sa kalsada

ngunit araw ng pagpaslang, bihirang gunitain

kagabi lang, buti't nasabi ni Ka Leody rin

maraming salamat sa paalala niyang iyon

sobra na ang kataksilan, lalo't mag-eeleksyon

burgesyang nagpapatay sa Supremo'y nararapat

mawala pati dinastiya'y mangatalo lahat

- gregoriovbituinjr.

05.10.2025

* naganap ang Miting de Avance nina #21 Ka Leody de Guzman at #25 Luke Espiritu para Senador sa Liwasang Bonifacio, Maynila, Mayo 9, 2025, kasabay ng ika-150 kaarawan ni Gregoria "Oriang" de Jesus, asawa ng Supremo at Lakambini ng Katipunan

* Mayo 10, 1897 nang pinaslang ng tropang Aguinaldo ang magkapatid na Procopio at Gat Andres Bonifacio sa Bundok Buntis, Maragondon, Cavite

Sariling magulang, kinatay ng anak

SARILING MAGULANG, KINATAY NG ANAK

dalawang magkaibang balita

na sadya namang nakabibigla:

nanay, anak pa yaong sumaksak

mag-asawa, pinatay ng anak

anak na walang utang na loob

sa isip anong nakakubakob

mental health problem ba'y masisisi

kung bakit ang ganito'y nangyari

mga suspek kaya'y nakadroga

kaya magulang ay biniktima

sa Saranggani't Albay naganap

ang mga pangyayaring kaysaklap

anang ulat, isa'y may depresyon

nang iniwan ng asawa iyon

ang isa'y posibleng naingayan

nang magising, ina'y tinarakan

para bang batas ay inutil

paanong ganito'y mapipigil

baka di sapat ang Mental Health Act

lalo't nangyari'y nakasisindak

- gregoriovbituinjr.

05.10.2025

* ulat mula sa pahayagang Pang-Masa, Mayo 8, 2025, tampok na balita (headline) at pahina 2

* Republic Act No. 11036 - An Act Establishing a National Mental Health Policy for the Purpose of Enhancing the Delivery of Integrated Mental Health Services, na mas kilala ring Mental Health Act of 2018

Sa ika-128 anibersaryo ng pagpaslang sa Supremo

SA IKA-128 ANIBERSARYO NG PAGPASLANG SA SUPREMO

pag-alala sa kamatayan ng Supremo

at ating bayaning Gat Andres Bonifacio

kasama ng kapatid niyang si Procopio

pinaslang sila ng pangkating Aguinaldo

kaya inaral ko ang ating kasaysayan

na sa wari ko'y pilit kinakaligtaan

bakit kapwa Katipunero ang dahilan

ng pagpaslang sa Supremo ng Katipunan

Mayo a-Nwebe, kaarawan ng maybahay

na si Oriang, Mayo a-Dyes, siya'y pinatay

ng mga taksil sa ating bayan, niluray

pati kanyang pagkatao, nakalulumbay

marahil si Oriang siya na'y hinahanap

sa kaarawan nitong dapat ay kalingap

kinabukasan pala'y napatay nang ganap

hanggang huli'y di man lang sila nagkausap

taaskamaong pagpupugay kay Gat Andres

sa adhikain nila't pakikipagtagis

upang lumaya ang bayan, di na magtiis

sa lilong burgesya't dayong mapagmalabis

- gregoriovbituinjr.

05.10.2025

Kay-agang nawala ni Maliya Masongsong, 4

KAY-AGANG NAWALA NI MALIYA MASONGSONG, 4

kay-aga mong nawala, doon pa sa NAIA

dahil sa isang di inaasahang disgrasya

amang paalis ay hinatid lang ng pamilya

ngunit nabangga kayo ng isang sasakyan pa

"Anak ko iyan! Anak ko 'yung nasa ilalim!"

sigaw ng ama, si Maliya'y napailalim

sa itim na Ford Everest, sadyang anong lagim

na sa puso'y nakasusugat ng anong lalim

sadyang nakaiiyak ang ganitong nangyari

di mo mawaring magaganap ang aksidente

si Maliya ay tiyak may pangarap paglaki

ngunit wala nang lahat iyon, aking namuni

ang tsuper ay hawak na ng kapulisan ngayon

subalit sa pagninilay, kayrami kong tanong:

paano ba maiiwasan ang nangyaring iyon?

anong sistemang marapat? anong tamang aksyon?

nang di na mangyari ang maagang pagkawala

ng buhay, tulad ni Maliya, nakaluluha

kung anak ko siya, ang dibdib ko'y magigiba

sa ganyan, kalooban ninuman ay di handa

- gregoriovbituinjr.

05.09.2025

* ulat mula sa pahayagang Tempo, Mayo 6, 2025, tampok na balita (headline) at pahina 2

Garapalan sa halalan

GARAPALAN SA HALALAN

dalawang komiks istrip mula sa

pahayagang kilala ng masa

na naglalarawan sa halalan

at sa kandidato't dinastiya

sa kampanyahang garapalan na

pawang magaling mag-analisa

yaong sumulat at dibuhista

hinggil sa parating na eleksyon

di raw boboto sa magnanakaw

kundi sa nagbigay ng ayuda

pawang mga patama talaga

sa pulitiko't sa pulitika

kaya dapat nang may pagbabago

upang magkaroon ng hustisya

ang masa't mabago ang sistema

- gregoriovbituinjr.

05.09.2025

* komiks na may petsang Mayo 8, 2025 mula sa pahayagang Remate, p.3, at Bulgar, p,5

Saplad at lantod

SAPLAD AT LANTOD

sa diksyunaryong Ingles-Tagalog nakita

na ang salin nitong dam ay prinsa o saplad

nakasalubong muli sa palaisipan

kaya agad nasagutan ang hinahanap

lantod naman ay narinig ko sa probinsya

ni ama, na singkahulugan pala'y landi

kaya sa palaisipan ay madali na

nasagot na nang walang pag-aatubili

mga payak na salita ito kahapon

na nahalukay muli sa matandang balon

ng kaalaman, magagamit muli ngayon

sa mga tula, kwento, sanaysay at layon

pawang salitang di mo sukat akalain

na bigla na lang lilitaw sa harap natin

patunay na walang luma kung gagamitin

tulad ng makatang ang tula'y tulay man din

- gregoriovbituinjr.

05.09.2025

* krosword mula sa pahayagang Bulgar, Mayo 8, 2025, p.9

Kampanyador nagbabantay man sa ospital

KAMPANYADOR NAGBABANTAY MAN SA OSPITAL

bagamat nasa ospital at tensyonado

si misis ay nasa banig ng karamdaman

ay ginagawa pa rin ang mga layon ko

upang ipagwaging tunay ang kinatawan

ng mga manggagawa't dukha sa Senado

ipanalo sina Ka Leody de Guzman

at Luke Espiritu, mga lider-obrero

na pawang kasangga ng taong karaniwan

kaya kapag may pagkakataong lumabas

ang ilang polyeto'y ipinamamahagi

at ipinakikilala ang bagong landas

manggagawa naman sa Senado'y magwagi

mga simpleng kataga: sila'y ipanalo!

upang sa Senado'y may tinig ang paggawâ

Ka Leody de Guzman at Luke Espiritu

tiyak na may magagawa sa ating bansa!

- gregoriovbituinjr.

05.08.2025

* litratong kuha ng makatang gala sa isang lugar na nadaanan

Swallowing training

SWALLOWING TRAINING

sapagkat di pa kayang lumunok ng kinakain

may NGT o tubo sa ilong upang kumain

may therapist na sinasagawa'y swallowing training

ano't paano makakain at lumunok man din

kinakailanga'y one thousand eight hundred calorie

kaya may tubo pa muna sa ilong o NGT

may physical therapy, occupational therapy

upang naparalisang bahagi ay mapabuti

kayhirap pagmasdan subalit kinakaya ko lang

sa malao't madali'y makararaos din naman

ang aking misis mula sa banig ng karamdaman

habang sa swallowing training siya'y tinutulungan

naparalisang bahagi'y hawakan ng banayad

baka mapilay o tila kristal na mababasag

ang tuluyan niyang paggaling ang tangi kong hangad

sa anumang tulong at ambag, maraming salamat

- gregoriovbituinjr.

05.04.2025

* NGT - nasogastric tube

Isang buwan na ngayon sa ospital

ISANG BUWAN NA NGAYON SA OSPITAL

Abril a-Tres noong isinugod si misis

sa ospital sapagkat di na maigalaw

ang kanang kamay, braso, hita, binti, paa

na-istrok na pala, sabi ng mga doktor

aba'y ang petsa na ngayon ay Mayo a-Tres

isang buwan na pala kami sa ospital

hanggang ngayon, may kaba, pagdurusa'y ramdam

lito, naghahanap, nagugulumihanan

isang buwan din pala akong nakatira

sa ospital dahil nagbabantay sa kanya

ang asam ko'y tuluyan nang gumaling siya

habang naghahanap ng pambayad, ng pera

isang buwang singkad sa ospital na ito

matagal na gamutan pa raw na totoo

gagaling ka, lagi kong sabi sa misis ko

gagaling ka, nawa'y magdilang anghel ako

- gregoriovbituinjr.

05.03.2025

Ilang araw nang di makatula

ILANG ARAW NANG DI MAKATULA

ilang araw na rin pala akong di nakatula

planong bawat araw isang tula'y di na nagawa

ano kayang sanhi bakit di agad makakatha?

tensyonado't nasa ospital pa? natutulala?

gayong sa paligid ay kayrami ng isyu't paksa

nagtatampo ba sa akin ang musa ng panitik?

di na ba niya madama ang sa puso ko'y hibik?

dahil sa nangyari kay misis ay di makaimik?

dahil pag-usad ng pluma'y wala nang pagkasabik?

nangangayayat na't katawan ba'y tila titirik?

o dahil araw-araw ay pagod sa paglalakad

upang Guarantee Letter ay matanggap niring palad

upang maghanap ng perang sa ospital pambayad

laging pagod, mabilisang kilos, bawal makupad

ang nangyayari'y sa tula na lang nailalahad

- gregoriovbituinjr.

05.03.2025

Dalubkatawan pala'y anatomiya

DALUBKATAWAN PALA'Y ANATOMIYA

bagong kaalaman, bagong salita

para sa akin kahit ito'y luma

na krosword ang pinanggalingang sadya

tanong sa Una Pahalang pa lang nga

Dalubkatawan, ano nga ba iyan?

Anatomiya pala'y kasagutan

sa sariling wika'y katumbas niyan

at gamit din sa medisina't agham

na sa pagtula'y magagamit natin

pati na sa gawaing pagsasalin

laksang salita ma'y sasaliksikin

upang sariling wika'y paunlarin

salitang ganito'y ipalaganap

di lang sa agham, kundi pangungusap

sa anumang paksang naaapuhap

sa panitikan ma'y gamiting ganap

- gregoriovbituinjr.

04.29.2025

* palaisipan mula sa pahayagang Pang-Masa, Abril 28, 2025

Pag di na ako nakatula

PAG DI NA AKO NAKATULA

sabi ko sa kanila, pag ako'y di na tumulâ

mag-alala na't baka may nangyari sa makatâ

baka ako'y naospital, patay na, o nawalâ

lalo't adhika ko, bawat araw may tulang kathâ

ngunit sino ba naman ang nagbabasa sa akin?

may pakialam ba sila sa tula ko't gawain?

madali lang naman nila akong balewalain

makatang laging tulala, na di dapat pansinin

nais ko lang sa manggagawa't bayan ay mag-ambag

ng kakayahan kong inaalay nang buong tatag

lalo na't bawat tula'y tulay sa pagpapahayag

upang bako-bakong daan ay tuluyang mapatag

maraming salamat sa lahat, maraming salamat

habang itinutula ko anumang madalumat

- gregoriovbituinjr.

04.28.2025

Asukal na ama

ASUKAL NA AMA 

ang tanong sa Dalawa Pababa

ay Sugar Daddy, ano nga kaya?

Asukal na Ama ba'y sagot ko?

sapagkat tinagalog lang ito

lahat muna'y aking sinagutan

mga tanong Pababa't Pahalang

at sa kalaliman ay nahugot

ang di agad natingkalang sagot

at di pala Asukal na Ama

kaytamis mang ngiti ng dalaga

Palabigasan ang Sugar Daddy

huthutan ng pera ng babae

parehong labing-isa ang titik

nasagot gaano man katarik

sa diwa ang metaporang iyon

sa palaisipang mapanghamon

- gregoriovbituinjr.

04.27.2025

* palaisipan mula sa pahayagang Abante, Abril 25, 2025, p.7

Umuwi muna sa bahay

UMUWI MUNA SA BAHAY

Sabado, umuwi muna ako sa bahay

mula ospital, nang dito magpahingalay

naiwan ang dalawang pamangkin ni Libay

pati kanyang hipag na sa dalawa'y nanay

lumipas ang mahigit na dalawang linggo

ngayon lang umuwi sa bahay naming ito

agad nagwalis ng sala, kusina't kwarto

nagsaing, nagluto, naglaba na rin dito

sa umaga balak bumalik ng ospital

marahil, matapos kumain ng almusal

upang tupdin ang tungkulin sa minamahal

kung saan nakaratay na roong kaytagal

kailangan din nating magpahingang sadya

babangon muli upang loob ay ihanda

at sa aming kama'y muli akong nahiga

mata'y pinikit nang may inaalagata

- gregoriovbituinjr.

04.19.2025

Aparato

APARATO

dapat ay matuto rin tayong

basahin yaong aparato

at mabatid kung anu-anong

kahulugan ng linya rito

mahalaga ang pagmonitor

sa pasyente, anong blood pressure,

respiration rate, temperature,

heart rate, at iba't ibang sensor

lalo't si misis naospital

kayrami ring dapat maaral

lalo't dito pa'y magtatagal

habang ako'y natitigagal

dapat kong lakasan ang loob

ang dibdib ma'y saklot ng takot

pag-ibig sa sinta'y marubdob 

sana'y paggaling ay maabot

- gregoriovbituinjr.

04.18.2025

* mapapanood ang bidyo sa kawing na: https://www.facebook.com/share/v/162x48EEmw/ 

Ako'y nauuhaw

AKO'Y NAUUHAW

"Ako'y nauuhaw!" sabi ni Hesus

habang nakabayubay siya sa krus

pangungusap na inalalang lubos

nang Semana Santa ay idinaos

"Ako'y nauuhaw!" ang pahiwatig

ni misis, habang siya'y nasa banig

ng karamdaman, akong umiibig

pinainom agad siya ng tubig

- gregoriovbituinjr.

04.18.2025

Walang pag-aari

WALANG PAG-AARI

pribadong pag-aari ang ugat ng kahirapan

at isa iyang katotohanang matutuklasan

pag pinag-aralan ang ekonomya at lipunan

katotohanang dapat tumagos sa sambayanan

subalit di iyan tinatanggap ng mga sakim

sa kapangyarihan at ng may budhing maiitim

tulad ng trapo't kapitalistang dulot ay lagim

kasamaan at kadilimang karima-rimarim

bago pa si Marx ay mayroon nang Marcus Aurelius

noong unang panahon ay batid na nilang lubos

pribadong pag-aari'y sanhi ng pambubusabos

at pagyurak ng dangal ng mga dukha't hikahos

halina't katotohanang ito'y ipalaganap

baguhin na ang sistema nang malutas ang hirap

magagawa kung patuloy tayong magsusumikap

upang ating kamtin ang ginhawang pinapangarap

- gregoriovbituinjr.

04.17.2025

Bata, batay, bantay

BATA, BATAY, BANTAY

bata pa ako'y napag-aralan

sinong bayani't kabayanihan

kung saan kanilang pinaglaban

ang paglaya mula sa dayuhan

batay sa kasaysayan ng lahi

na kayraming bayaning nasawi

na paglaya ng bayan ang mithi

kalayaang dapat ipagwagi

kaya bantayan natin ang bansa

laban sa mga tuso't kuhila

tiyaking madla'y maging malaya

laban sa anumang pagbabanta

patuloy ang pagpapakasakit

sa masang ang buhay ay winaglit

patuloy tayong magmalasakit

upang ginhawa'y ating makamit

- gregoriovbituinjr.

04.16.2025

Nebulizer

NEBULIZER

animo'y ritwal ng pagpapausok

ang nebulizer sa bibig at ilong

sa paghinga'y pampaluwag ng daloy

at mapaunti ang plema sa loob

mula lima hanggang pitong minuto

subalit minsan pag may halong gamot

abot ng labindalawang minuto

tanong ko sa nars ay agad sinagot

may side effect daw ito: heart rate increase

subalit ito'y ilang saglit lamang

ngunit nebulizer ay dapat gawin 

kada anim na oras yaong ritwal

animo'y insenso subalit hindi

kundi siya'y mapalakas ang mithi

paggaling niya'y samo kong masidhi

labang ito sana'y maipagwagi

- gregoriovbituinjr.

04.16.2025

Pagbili ng gamot sa parmasiya

PAGBILI NG GAMOT SA PARMASIYA

madaling araw, may gamot na namang

binili sa pharmacy ng ospital

araw-gabi, maghahanap ng pera

upang may magastos pag kailangan

upang tuluyang gumaling si misis 

na naoperahan kamakailan

sa ulo't tiyan, abot hanggang langit 

samo kong gumaling siyang tuluyan

mahal ko, naririto lagi ako

upang pangalagaan kang totoo

gagawin ko lahat para sa iyo

ngunit sana'y dinggin ang aking samo

na sa karamdaman mo'y makaligtas

at sa problemang ito'y makaalpas

- gregoriovbituinjr.

04.16.2025

Bastos na kandidato sia

BASTOS NA KANDIDATO SIA

may bastos na kandidato

na ngayon ay tumatakbo

na vlogger ang sinisisi

imbes na kanyang sarili

binastos ang solo parent

na nais na makasiping

tila para siyang praning

eh, abogado pa man din

parang may toyo sa utak

nang-aapi't nanghahamak

di batid ang Safe Space Act

dapat kasuhan ang tunggak

sino siya? Ian Sia?

iyan siya, bastos siya!

di dapat iboto Sia

ng mamamayan, ng masa

- gregoriovbituinjr.

04.15.2025

* litrato mula sa Philippine Star, Abril 14, 2025, p.C2

Panibagong laban

PANIBAGONG LABAN

tila ako nasa apoy

na nadadarang sa init

ngunit di dahong naluoy

sa suliraning kaylupit

ito'y panibagong laban

nang si misis ko'y gumaling

problemang dapat lagpasan

na sana'y aming kayanin

matagalang laban ito

dapat may lakas ng loob

anuma'y gawing totoo

at pagsikapang marubdob

habang nasa ospital pa 

alagaan siyang sukat

planuhin paglabas niya

ito ang nadadalumat

- gregoriovbituinjr.

04.14.2025

Paglipat ng silid

 PAGLIPAT NG SILID

kagabi ay inilipat siya ng silid

na magmula sa NeuroCritical Care Unit 

ay ibinaba na sa Progressive Care Unit

habang sa pisngi ko'y may luhang nangingilid

mula sa third floor, ngayon ay nasa basement na

maaari na akong magbantay sa kanya

dito ako mula gabi hanggang umaga

at sa mga susunod na gabi't araw pa

kanina, inexray siya't dugo'y kinuha

pati physical therapist tinesting siya

ineehersisyo ang kamay niya't paa

kwarto'y maluwag, natulog ako sa sopa

ang nadala ko lamang ay dalawang aklat

at maliit na kwaderno sa pagsusulat

habang nagbabantay, gamitin ko ang oras

upang kumatha kahit di dala ang laptop

- gregoriovbituinjr.

04.14.2025

Naninilay

NANINILAY

baka magdyanitor na sa ospital

paraan ng pagbabayad ng utang

para lang kay misis na aking mahal

para may iambag kahit munti man

lahat ngayo'y pagbabakasakali

upang matamo lamang ang paggaling 

ni misis, na asam ko't minimithi

para sa kanya, anuma'y gagawin 

ayokong sa sinuman ay lumuhod

baka ngayon lang, ito'y gagawin ko

magpatirapa at maninikluhod

sa sinumang may salaping totoo

ako kaya'y tatanggaping artista

tulad ni Palito, parang kamukha

di rin Lito Lapid o FPJ ba

comedy ba'y mapapasok kong sadya

bayarin nga'y sadyang nakakabaliw

wala pa ang nobela kong gagawin

di ko na alam paano maaliw

sunod na hakbang, iniisip pa rin

- gregoriovbituinjr.

04.13.2025

Pagdalaw sa puntod

PAGDALAW SA PUNTOD

dinalaw ko ang puntod ni Ama

sa petsang unang anibersaryo

ng kamatayan, kaya pamilya

ay nagsitungo sa sementaryo

matapos ang padasal, kainan

at nagsindi roon ng kandila

habang inaalaala naman

ang sa pamilya'y kanyang nagawa

maraming salamat sa iyo, Dad

sa pagpapalaki mo sa amin

at mabuhay kaming may dignidad

sinumang yuyurak, pipigilin

sa babang luksa, ako'y naroon

tahimik, panatag, mahinahon

- gregoriovbituinjr.

04.12.2025

* mapapanood ang bidyo sa kawing na: https://www.facebook.com/share/v/1C6oe2GsHG/ 

Babang luksa

BABANG LUKSA

ngayon ang unang anibersaryo

ng kamatayan ng aking ama

kaya bumiyahe muna ako

sakay ng bus papuntang probinsya

babang luksa raw ang tawag doon

pupuntahan ko na rin si Inay

at mga kapatid na naroon

at kung saan si Ama nahimlay

habang pansamantalang iniwan

ko muna si misis sa ospital

matapos ang babang luksa naman

sa probinsya'y di na magtatagal

sapagkat agad akong luluwas

nang madalaw sa gabi si misis

asam kong siya'y maging malakas

at ang paggaling niya'y bumilis

- gregoriovbituinjr.

04.12.2025

Pagpupugay, Chess National Master Racasa

PAGPUPUGAY, CHESS NATIONAL MASTER RACASA

pagpupugay, Antonella Berthe Racasa

Woman National Master, Arena FIDE Master

na kampyon sa paligsahang tinaguriang

Battle of the Calendrical Savants Tournament

"Calendrical" o ang "system for recording time"

"Savant" o "a very learned or talented person"

kumbaga'y labanan ng mga magagaling

at mabibilis na mag-isip sa larong chess

labingwalong taong gulang na manlalaro

na kinabukasan sa chess ay mahahango

bawat usad ng pyesa'y may dalang pangako

napakahusay pagkat nagkampyon sa buo

muli, saludo sa ipinakitang husay

na magagaling ang mga atletang Pinay

maging Judit Polgar, at muling magtagumpay

at sa buong mundo ay maging kampyong tunay

- gregoriovbituinjr.

04.11.2025

* ulat mula sa pahayagang Bulgar, Abril 10, 2025, p.12

Pinainom si alaga

PINAINOM SI ALAGA

bago umalis sa tahanan

at tumungo sa pupuntahan

ay akin munang pinainom

si alagang uhaw na uhaw

at sabay din kaming kumain

sa akin ang tiyan ng isda

sa kanya ang ulo't iba pa

na ginagawa sa tuwina

sa bahay siya tumatambay

sa tahanan ay nagbabantay

laban sa dagang sasalakay

sadyang alaga siyang tunay

madalas ako'y may bitbit na

kay alaga kapag umuwi

sabay na kakain talaga

may bigay ako kahit munti

- gregoriovbituinjr.

04.11.2025

* mapapanood ang bidyo sa kawing na: https://www.facebook.com/share/v/1BdeeK3Vr2/ 

Di nakadalaw ngayong gabi

DI NAKADALAW NGAYONG GABI

ngayon lamang ako nag-absent sa pagdalaw

kay misis sa ospital, dahil ang kandado 

sa bahay ay na-lost thread, papunta na sana

sa ospital kaninang hapon, alas-singko

alas-sais hanggang alas-otso ng gabi

ang visiting hours, wala pa rin si Regine

kasama ni misis sa bahay at trabaho

mabuti't tinawagan ako ng doktora

mula sa infectious disease, na may nakita

silang dalawang klaseng bakterya sa tiyan

ngalan daw ng isang bakterya ay icolai

nagbigay silang antibiotic kay Libay

salamat at talagang inaasikaso

ang asawa kong dapat magpakatatag pa

dumating si Regine bandang alas-siyete

at ako'y umalis, pumunta sa palengke

hardware ay sarado na, alas-singko pa lang

at nag-ikot pa rin ako, walang mabilhan

ng susi't kandado para sa tarangkahan

mahal ko, sori, at di kita napuntahan

- gregoriovbituinjr.

04.10.2025

Pagdalaw kay Libay

PAGDALAW KAY LIBAY

tatlo kaming madalas dumalaw kay Libay

ako, ang kaibigan niya, at si bayaw

kaming tatlo'y talagang malapit na tunay

at sadyang nagtutulungan sa gabi't araw

isinugod sa ospital nang siya'y ma-istrok

dinala sa mga may alam sa history

ng kanyang sakit, ito'y malaking pagsubok

kaya madalas ay di ako mapakali

naoperahan na siya sa ulo't tiyan

ay, anong titindi nga ng tumamang sakit

"magpagaling ka!" sa kanya'y bulong ko naman

"magpalakas ka!" sa kanya'y lagi kong sambit

pag visiting hours, kami'y bumibisita

umaga'y sang-oras, gabi'y dalawang oras

habang iniisip saan kami kukuha

ng kaperahan, na pinaplanong madalas

mga kaibigan ni Libay nagnanais

siyang dalawin, ang tangi ko lamang bilin

sa visiting hours makikita si misis

ang asam ko'y tuluyan na siyang gumaling

- gregoriovbituinjr.

04.10.2025

Pagpisil sa kamay

muli, nasa ospital ako

upang kay misis ay dumalaw

siya'y muling tinitigan ko

hinawakan ang kanyang kamay

pinisil ang mga daliri

kamay ko'y pinisil din niya

tila pangarap niya't mithi

na kami'y muling magkasama

siya'y aking sinasabihan

nang sa loob ko'y bumubukal:

"pagaling ka! kaya mo iyan!

magpalakas ka, aking mahal!"

visiting hours na'y natapos

kaya ako na'y nagpaalam

babalikan ko siyang lubos

na pagsinta'y di mapaparam

- gregoriovbituinjr.

04.10.2025

Pagsulyap

nandito akong muli sa ospital 

dinadalaw siya pag visiting hours

at tinitigan ko na naman siya

ngunit di muna ako nagpakita

kagabi, nang siya na'y magkamalay

kinausap ko, nagpilit gumalaw

luha'y pumatak at nais yumakap

buti't nasalo, buti't di bumagsak

buti't siya'y agad kong naagapan

kaya ngayon ay nakatitig lamang

operasyon niya sa ulo't tiyan

kahapon ng hapon katatapos lang

ayoko muna siyang abalahin

dapat muna siyang pagpahingahin

ilang araw muna'y palilipasin

pag handa na, saka siya dalawin

- gregoriovbituinjr.

04.09.2025

Pag-ambag ng dugo

PAG-AMBAG NG DUGO

nasalinan siya ng dugo ng Oktubre

nang maospital si misis hanggang Disyembre

ngayong Abril, nasa ospital muli kami

muling sinalinan ng dugo si Liberty

di na niya maigalaw ang paa't kamay

nakailang bag na rin ng dugo si Libay

lalo't hemoglobin niya'y kaybabang tunay

kaya naisip ko ring dugo'y makapagbigay

nang minsang makita ko ang Philippine Red Cross

sa isang mall ay nag-ambag na akong lubos

dugo ko'y binigay para sa mga kapos

five hundred CC lang, di naman mauubos

ang dugo kong B na dumaloy sa katawan

na nais kong iambag para sa sinuman

isang bag man lang sa loob ng tatlong buwan

nang may maitulong sa nangangailangan

panata ko na ngayong dugo ko'y iambag

upang sa pasyente'y may dugong maidagdag

upang may kailangan nito'y mapanatag 

tulad ni misis na sana'y magpakatatag

- gregoriovbituinjr.

04.09.2025

* kinatha sa Araw ng Kagitingan, Abril 9, 2025

* litratong kuha noong Marso 6, 2025

Tatlong Grade 12, nanggahasa ng Grade 11

TATLONG GRADE 12, NANGGAHASA NG GRADE 11

krimen itong anong tindi

dahil ang tatlong kaklase

ang humalay sa babae

sadyang napakasalbahe

pagkatao na'y winaksi

nakipag-inuman pala

at nalasing ang biktima

saka ginahasa siya

nang magmadaling araw na

payo sa kadalagahan

huwag makipag-inuman

sa mga kalalakihan

kung puri'y mabubuyangyang

nang dahil sa kalasingan

sa puri niya'y nasabik

ang tatlong kaklaseng suspek

buti't sila na'y nadakip

at ngayon ay nakapiit

- gregoriovbituinjr.

04.09.2025

* ulat mula sa pahayagang Bulgar, Abril 9, 2025, Araw ng Kagitingan

Bastos na pulitiko, huwag iboto

BASTOS NA PULITIKO, HUWAG IBOTO

bastos na pulitiko 

na walang pagkatao

huwag SIA iboto

di dapat ipanalo

ang tulad niyang bastos

sa etika ay kapos

ay dapat kinakalos

nang di tularang lubos

tila ba puso'y halang

sapagkat walang galang

nasa puso't isipan

ay pawang kalaswaan

ang mga trapong ulol

na ugali'y masahol

ay dapat pinupukol

ng bato ng pagtutol

ang tulad niya'y praning 

na mababa ang tingin

sa mga solo parent

abogadong libugin

akala'y macho siya

ay wala palang kwenta

ang pagkatao niya

lalo't bastos talaga

- gregoriovbituinjr.

04.09.2025

* sinulat sa Araw ng Kagitingan, Abril 9, 2025

* editoryal mula sa Bulgar, Abril 8, 2025. p.3

Matapos ang ikalawang operasyon

MATAPOS ANG IKALAWANG OPERASYON 

nakita ko si misis sa operating room

bago lumabas upang madala sa kwarto

matapos gawin ang dalawang operasyon

habang si misis ay naroong nakatubo

mga doktor at nars inihatid na siya

upang doon ay pangalagaang totoo

paglabas sa O.R., sinabayan ko sila

habang may luhang nangingilid sa pisngi ko

una ay sa ulo siya inoperahan

nang dahil sa pamamaga ng kanyang utak

ikalawa'y tinanggal ang abscess sa tiyan

o malaking nana sa tiyan nagsitambak

unang operasyon, higit dalawang oras

ikalawa nama'y tatlong oras mahigit

matagal-tagal din bago pa makalabas

mahalaga'y lampasan ang buhay sa bingit

matagal pa ang laban ni misis, matagal

ngunit laban niya sana'y kanyang kayanin

ako'y naritong patuloy na nagmamahal

mabuhay lang siya, lahat aking gagawin

- gregoriovbituinjr.

04.08.2025

* naisulat bandang alauna y media ng hapon sa NeuroCritical Care Unit (NCCU), Abril 8, 2025